- بعد از جمعخوانی و مباحثات پیرامون منشور روحانیت و ۷ سخنرانی از حضرت آقا در دیدار با طلاب، این بحث جدی میان دوستان شکل گرفت که برای امروز و اکنون خود چگونه میتوانیم با تمسک به بیانات حضرت آقا هویت طلبگی را تعریف کنیم.
- به نظر میرسد سؤال مهمی ناظر به اصل کلمۀ هویت شکل گرفته است: با این توضیح که هویت یعنی چه هستیم و چه نیستیم. به تعبیر دیگر هویت طلبگی ما لزوماً باید وجه ممیز ما با سایر اصناف باشد. چیزی که ما داریم و دیگران آن را ندارند. ذاتی ماست و همان که موجب قوام طلبگی است.
خلاصه مباحث جلسۀ قبل:
م.ش: اکثر مباحث مربوط به هویت را می دانیم. مسئله اینجاست که چطور میان آنها اولویت بندی کنیم و نقشۀ جامع برای سبک زندگی طلبگی استخراج کنیم.
م.ص: به نظرم خوب است برای جمع بندی هویت طلبگی، از مسائل خودمان که در زندگی طلبگی با آن درگیریم شروع کنیم نه بحث های کلان.
ح.ک: من با این صحبت موافقم ولی ما برای پاسخ به پرسش های خیلی جزیی چاره ای نداریم که نگاه های کلان انتزاعی را هم ملاحظه کنیم.
پیشنهاد من این است که هر کسی یک طرح کلی از آنچه که در ذهنش است به عنوان یک طلبۀ انقلابی با فرمان هویت و سبک زندگی مطرح کند، خیلی کلی. آقا هم اول از تحلیل انقلاب شروع می کند تا به مسائل جزیی می رسند.
م.آ: من از سخنان آقا این را متوجه شدم که فلسفۀ به وجود آمدن حوزه مردم بوده اند. مردم کانون توجه طلبه هستند. اگر نقطۀ مرکزی مردم باشند در نتیجه طلبه، علم را به همان میزانی که برای مردم نیاز است یاد بگیرد. ولی اگر بگوییم علم نقطۀ ثقل طلبه است و فقط به دنبال علم آموزی است طلبه ای می شود که هیچ کس او را قبول ندارد. بنابراین باید بگوییم طلبه کسی است به دنبال نیازهای مردم است.
ح.ک: من فکر می کنم که یک پیام نویی که انقلاب اسلامی آن را در هویت طلبگی نشان می دهد الهی بودن آن است که نه تنها با مردمی بودن منافاتی ندارد بلکه مؤکد آن است. در عین اینکه احساس تحول در خودش می کند واقعا نسبت به مردم متعهد است. این در مردمی بودن انسان ها تفاوت زیادی ایجاد می کند. یک نوع کسی است که مردم را عیال الله می داند و در عین حال نسبت به خدا متعهد است. فرزندت را دوست داری چون خدا را دوست داری.
پیشنهاد من این است که از انقلاب که یک پدیدۀ روشن ملموسی هست شروع کنیم. چون در دامنۀ انقلاب انسان انقلابی و طلبۀ انقلابی را خواهیم شناخت.
در این صورت منطق ورود به هویت طلبگی متفاوت است. در عین اینکه از منطق دینی فاصله نگرفته است، دین را که روی زمین یک جریان تاریخی است و هزار و چهارصد سال قدمت دارد و الان به یک انقلاب اجتماعی تبدیل شده است که محوریت قرار میدهد.
در نتیجه ما روی سه مسئله باید بایستیم:
- بحث از انقلاب
- بحث از صاحبان انقلاب که رهبران انقلاب و مردم هستند.
- بحث از دشمن انقلاب.
در این صورت چارچوب مشخصی برای طلبه روشن می شود. معمولا توصیه ها برای طلبه ها جذاب است ولی به نظرم باید روی مبانی آقا برویم نه روی توصیه ها.
م.ق: پس یک چیزی هست که قبل از انقلاب و بعد از انقلاب هویت بخش است و آن نکتۀ مرکزی چیست؟
م.آ: از نگاه مردم می توان این هویت طلبگی را فهمید. انقلاب کاری کرده است که انتظار دارند طلبه مشکلاتشان را رفع کند. طلبه ای که فقط در حال و هوای خودش است خیلی نفرت انگیزاست.
م.ش: آقا در سخنرانی سال ۷۹ هویت حوزه و طلبه را ذیل پشتیبانی از نظام بیان می کنند. یعنی این هویت طلبه است. ولی این اتصال در تقریر های ما خود را نشان نمی دهد.
ع.خ: در بحث هویت و تعریف آن می گویند هویت یعنی من چه هستم و چه نیستم. خوب است ما بررسی کنیم که طلبه چه باید باشد و چه نباید باشد. به نظر من وظیفۀ طلبه پیاده کردن توحید است و در این مسیر علم و معنویت و سیاست باید بلد باشد.
ع.م: این تعریف خوبی است که بگوییم من چه هستم و چه نیستم.
اگر همین تعریف را بپذیریم پاسخ خود ایشان هم غلط می شود. چون اقامۀ توحید،اجتهاد و توحید وظیفۀ همه است. در عصر ظهور امام زمان نیز همه مجتهد هستند. یا مبلغ که همه باید باشند. حتی اگر بگوییم طلبه، امام جامعه باید باشد این چیزی است که همه باید دنبال آن باشند.
یک چیزی را در هویت طلبه تعریف کنیم که معلوم شود چه هستیم که بقیه نیستند. این لوازم زیادی دارد.
حوزه چیست؟ این خیلی مهم است که خانۀ طلاب می خواهد روی این بحث کار کند. و اینکه نسبت خانه طلاب با تحول چیست؟
آقا اخباری: برای اینکه همه امام بشوند یک عده ای و گروهی نیاز است که این را رقم بزنند.
