اهمیّت کار جمعی در روایات

1. قَالَ رَسُولُ اللَّه صلّی‏ الله‏ علیه ‏وآله: إنَّ یدَ اللَّهِ عَلَى الْجَمَاعَهِ.[۱] (دست خدا با جماعت است.)
2. عن رسول الله صلّی‏الله‏علیه‏وآله: أیّها النّاس علیکم بالجماعه و إیّاکم و الفُرقه. (ای مردم، بر شما باد به جماعت و بر حذر باشید از تفرقه.)
3. قَالَ رَسُولُ اللَّه صلّی‏الله‏علیه‏وآله: إن الاجتماع رحمه و الفُرقه عذابٌ.[۲] (اجتماع، رحمت و تفرقه، عذاب است).
4. قَالَ اللَّهُ تَعَالَى: یا مُحَمَّدُ مَنْ أَحَبَّ الْجَمَاعَهَ أَحَبَّهُ اللَّهُ وَ الْمَلَائِکهُ أَجْمَعُونَ.[۳] (ای محمّد! هرکس جماعت را دوست داشته باشد، خدا و همه ملائکه، او را دوست دارند.)  
5. الامام الباقر علیه‏السّلام: قال رسول اللَّه صلّی‏الله‏علیه‏وآله: مَن فارق جماعه المسلمین، فقد خلَع رِبقَه الاسلام مِن عُنُقه. قیل: یا رسول اللَّه! و ما جماعه المسلمین؟ قال: جماعه اهل الحقّ و إن قلّوا. (امام باقر علیه‏السّلام: پیامبر اکرم فرمود: هر که از جماعت مسلمین دورى گزیند، بند اسلام را از گردن خویش برداشته است. گفتند: اى پیامبر خدا، جماعت مسلمانان، کدام است؟ گفت: جماعت پیروان حق، هر چند اندک باشند.)[۴]
6. الامام الصادق علیه‏السّلام: مَن خَلَع جماعه المسلمین قدرَ شِبرٍ، خَلَع رِبقَه الایمان مِن عنُقه. (امام صادق علیه‏السّلام: هر که از جماعت مسلمانان به‏اندازه یک وجب دورى گزیند، بند ایمان را از گردن خویش باز کرده است.)[۵]
7. الامام الکاظم علیه‏السّلام: ثلاثٌ موبقاتٌ: نکثُ الصَّفقَه، و ترکُ السّنّه، و فِراقُ الجماعه. (امام کاظم علیه‏السّلام: سه چیز مایه هلاکت است؛ شکستن معامله، ترک سنّت، و دورى گزیدن از جماعت.)[۶]
8. الامام علی علیه‏السّلام: … فإیّاکم و التَّلوُّن فی دین اللَّه! فإنّ جماعهٌ فیما تکرهون مِن الحقّ، خیرٌ مِن فُرقهٍ فیما تُحبّون مِن الباطل. و إنّ اللَّه سبحانه لم یُعط أحداً بفُرقَه خیراً، ممّن مضى و لا ممّن بقی … (امام على علیه‏السّلام: از دو رنگى در دین خدا بپرهیزید! زیرا که اجتماع‏کردن در امر حقّى که از آن اکراه دارید، بهتر است از جدابودن در امر باطلى که آن را دوست مى‏دارید. خداى سبحان به احدى در جدایى، خیر نمى‏دهد؛ نه از گذشتگان و نه از آیندگان.)[۷]
9. الامام علی علیه‏السّلام: … أمّا الفُرقَه، فأهلُ الباطل و إن کثُروا. و أمّا الجماعه، فأهل الحقّ و إن قلّوا. (امام على علیه‏السّلام: جدایى و تفرقه، از آنِ اهل باطل است، هرچند زیاد باشند؛ و اجتماع و جماعت از آنِ اهل حق است، هر چند اندک باشند.)[۸]
10. ۱۰-                        قال النّبی صلّی‏الله‏علیه‏وآله: جاءنی جبرئیل فقال لی: یا أحمد! الاسلام عشره أسهُمٍ، و قد خاب مَن لا سهمَ له فیها. أوّلُها شهاده أن لا إله إلّا اللَّه و … و التّاسعه الجماعه، و هی الألفه. (پیامبر صلّی‏الله‏علیه‏وآله: جبرئیل نزد من آمد و گفت: اى احمد! اسلام، ده سهم (بخش) است؛ و آن‏که در آن هیچ سهمى نداشته باشد، امیدى نمى‏تواند داشت. نخستین این بخش‏ها، گواهى‏دادن به یگانگى خدا است؛ لا اله الّا اللَّه، و … و نهمین بخش آن، جماعت و حضور در جماعت است، که مایه انس‏گرفتن با دیگران است.)[۹]
11. عَنْ أَبِی‏عَبْدِ اللَّهِ علیه‏السّلام: قَالَ تَجْلِسُونَ وَ تُحَدِّثُونَ؟ قُلْتُ نَعَمْ جُعِلْتُ فِدَاکَ. قَالَ: تِلْکَ الْمَجَالِسُ أُحِبُّهَا فَأَحْیُوا أَمْرَنَا یَا فُضَیْلُ. فَرَحِمَ اللَّهُ مَنْ أَحْیَا أَمْرَنَا. یَا فُضَیْلُ مَنْ ذَکَرَنَا أَوْ ذُکِرْنَا عِنْدَهُ فَخَرَجَ مِنْ عَیْنِهِ مِثْلُ جَنَاحِ الذُّبَابِ غَفَرَ اللَّهُ ذُنُوبَهُ وَ لَوْ کَانَتْ أَکْثَرَ مِنْ زَبَدِ الْبَحْرِ.[۱۰] (امام صادق علیه‏السّلام فرمود: آیا با هم مى‏نشینید و گفت‏وگو می‏دارید؟ گفتم: آرى، فداى تو شوم. فرمود: من این‏گونه مجالس را دوست می‏دارم. پس اى فضیل! امر ما را احیاء کنید، خداوند رحمت کند کسانى را که امر ما را احیاء می‏کنند. اى فضیل! کسى که از ما یاد کند یا نزد وى از ما یاد شود و از چشمانش به‏اندازه پر مگسى اشک بیرون آید، خداوند گناهان او را اگر چه بیشتر از کف دریاها باشد، مى‏آمرزد.)
12. ۱۲-                        عَنْ أَبِی‏جَعْفَرٍ الثَّانِی علیه‏السّلام، قَالَ لِی: أَ تَخْلُونَ وَ تُحَدِّثُونَ وَ تَقُولُونَ مَا شِئْتُمْ؟ فَقُلْتُ إِی وَ اللَّهِ؛ لَنَخْلُو وَ نَتَحَدَّثُ وَ نَقُولُ مَا شِئْنَا. فَقَالَ: أَمَا وَ اللَّهِ لَوَدِدْتُ أَنِّی مَعَکُمْ فِی بَعْضِ تِلْکَ الْمَوَاطِنِ. أَمَا وَ اللَّهِ إِنِّی لَأُحِبُّ رِیحَکُمْ وَ أَرْوَاحَکُمْ وَ إِنَّکُمْ عَلَى دِینِ اللَّهِ وَ دِینِ مَلَائِکَتِهِ فَأَعِینُونَا بِوَرَعٍ وَ اجْتِهَاد.ٍ[۱۱] (امام جواد علیه‏السّلام به میسر فرمود: آیا در خلوت، گرد هم مى‏نشینید و گفت‏وگو می‏دارید؟ گفتم: آرى به‏خدا سوگند؛ به‏خلوت مى‏نشینیم و گفت‏وگو می‏کنیم، و هرچه خواستیم، می‏گوییم. امام فرمود: به‏خدا قسم دوست دارم در برخى از این انجمن‏ها با شما باشم. به‏خدا قسم من نیرو و حق‏گزار شما را دوست می‏دارم. شما بر دین خدا و دین فرشتگان خدا هستید. پس با پارسایى و تلاش، ما یارى کنید.)
13. ۱۳-                        عَنْ أَبِی‏جَعْفَرٍ الثَّانِی علیه‏السّلام قَالَ: رَحِمَ اللَّهُ عَبْداً أَحْیَا ذِکْرَنَا. قُلْتُ مَا إِحْیَاءُ ذِکْرِکُمْ؟ قَالَ: التَّلَاقِی وَ التَّذَاکُرُ عِنْدَ أَهْلِ الثَّبَاتِ‏.[۱۲] (امام جواد علیه‏السّلام فرمود: خدا ببخشد بنده‏ای را که نام ما را زنده بدارد. گفتم: زنده‏داشتن نام شما به چیست؟ فرمود: دیدار ثابت‏قدمان و گفت‏وگوى با آنان.)
14. ۱۴-                        عَنْ أَبِی‏جَعْفَرٍ علیه‏السّلام عَنْ آبَائِهِ أَنَّ عَلِیّاً علیه‏السّلام کَانَ یَقُولُ: إِنَّ لُقَى الْإِخْوَانِ مَغْنَمٌ جَسِیمٌ. (امام باقر از پدرانش از امیر المؤمنین علیه‏السّلام نقل می‏فرماید که فرمود: دیدار برادران، اگرچه کم باشند، غنیمتى است بزرگ.)[۱۳]
15. ۱۵-                        قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ علیه‏السّلام: أَ تَتَجَالَسُونَ؟ قُلْتُ نَعَمْ. قَالَ: وَاهاً لِتِلْکَ الْمَجَالِسِ![۱۴] (امام باقر علیه‏السّلام فرمود: آیا با هم مى‏نشینید؟ گفتم: آرى. فرمود: حسرت و شوق به این‏گونه مجالس!)
16. عَنْ خَیْثَمَهَ قَالَ: دَخَلْتُ عَلَى أَبِی‏عَبْدِاللَّهِ علیه‏السّلام لِأُوَدِّعَهُ وَ أَنَا أُرِیدُ الشُّخُوصَ. فَقَالَ: أَبْلِغْ مَوَالِیَنَا السَّلَامَ وَ أَوْصِهِمْ بِتَقْوَى اللَّهِ الْعَظِیمِ وَ أَوْصِهِمْ أَنْ یَعُودَ غَنِیُّهُمْ عَلَى فَقِیرِهِمْ وَ قَوِیُّهُمْ عَلَى ضَعِیفِهِمْ وَ أَنْ یَشْهَدَ حَیُّهُمْ جَنَازَهَ مَیِّتِهِمْ وَ أَنْ یَتَلَاقَوْا فِی بُیُوتِهِمْ فَإِنَّ فِی لِقَاءِ بَعْضِهِمْ بَعْضاً حَیَاهً لِأَمْرِنَا. ثُمَّ قَالَ: رَحِمَ اللَّهُ عَبْداً أَحْیَا أَمْرَنَا. یَا خَیْثَمَهُ! إِنَّا لَا نُغْنِی عَنْهُمْ مِنَ اللَّهِ شَیْئاً إِلَّا بِالْعَمَلِ وَ إِنَّ وَلَایَتَنَا لَا تُدْرَکُ إِلَّا بِالْعَمَلِ وَ إِنَّ أَشَدَّ النَّاسِ حَسْرَهً یَوْمَ الْقِیَامَهِ رَجُلٌ وَصَفَ عَدْلًا ثُمَّ خَالَفَ إِلَى غَیْرِهِ‏. (خیثمه گفت: در سفرى که در پیش داشتم، نزد أبى‏عبداللَّه علیه‏السّلام رفتم تا با او وداع کنم. فرمود: از دوستان ما، هرکس را دیدى، سلام برسان. و بدان‏ها بسپر که از خداوند بزرگوار بترسند، و توانگران آن‏ها از نیازمندان‏شان و نیرومند آن‏ها از ناتوان‏شان، عیادت کنند و زنده آن‏ها بر جنازه مرده‏شان حضور یابد و در خانه‏هاى خویش از هم دیدار کنند. زیرا در ملاقات آن‏ها احیاء امر ماست. باز فرمود: خدا ببخشد بنده‏اى را که امر ما را زنده می‏دارد. اى خیثمه! به دوستان ما برسان که ما آنان را به هیچ وجه از خداى، بى‏نیاز نمى‏سازیم. مگر آن‏که کار نیک کنند و دوستى ما جز به پارسایى، به‏دست نیاید. در روز قیامت، حسرت‏مندترین مردم کسى است که عدالت را بستاید، سپس از آن روى برتابد و به غیر آن بگراید.)[۱۵]

---

[۱] . الفصول‏المختاره، ص۲۳۷

[۲] . إرشادالقلوب، ج۲، ص۳۳۴

[۳] . جامع‏الأخبار، ص۷۶

[۴] . الحیاه، ترجمه احمد آرام، ج۱، ص۴۰۴

[۵] . همان

[۶]. همان، ص۴۰۶

[۷]. همان

[۸] . همان

[۹]. همان

[۱۰]. وسائل الشیعه إلى تحصیل مسائل الشریعه، ج۱۲، ص۲۱

[۱۱]. شیخ صدوق، مصادقه الاخوان، ترجمه خراسانى کاظمى، ص۳۴

[۱۲]. همان

[۱۳]. همان 

[۱۴]. وسائل الشیعه إلى تحصیل مسائل الشریعه، ج۱۲، ص۲۱

[۱۵]. وسائل الشیعه إلى تحصیل مسائل الشریعه، ج۱۲، ص۲۲